Lamblie - przyczyny i badanie

Diagnostyka chorób pasożytniczych opiera się na dwóch rodzajach badań: z kału i krwi. Lamblioza dotyka głównie dzieci, jednak zakażenia pasożytami są równie częste u dorosłych. Skąd się biorą, jakie mogą nieść powikłania i w jaki sposób je zbadać? O tym informujemy w niniejszym artykule.

Wykonaj wysyłkowe genetyczne (RT-PCR) badanie na obecność lamblii w kale

Lamblioza - czym jest i jakie są pierwsze symptomy?

Choroba zwana również giardiozą to schorzenie, za które odpowiedzialny jest pasożyt Lamblia intestinalis. U dzieci objawy są dość trudne do zauważenia i nie zawsze potrafimy połączyć je z obecnością pasożytów. Dziecko potrafi z wesołego malca stać się marudne, nie chce zjadać normalnego posiłku, jednak na słodycze ma zawsze ochotę, Może skarżyć się na kłucie w brzuchu, jednak nie potrafi wskazać, gdzie konkretnie występuje dolegliwość. To pierwsze objawy, które powinny zastanowić rodzica, czy nie nadszedł czas na to, aby wykonać odpowiednie badanie. Objawy mogą co prawda ustąpić na 2-3 dni, jednak potem daje się zauważyć u dziecka wyostrzenie rysów, sińce pod oczami, bladość cery. To główny problem przy postawieniu diagnozy - dolegliwości pojawiają się nieregularnie i nie są charakterystyczne. Tymczasem stanowią one sygnał, że w jelicie cienkim, dwunastnicy, pęcherzyku żółciowym lub drogach żółciowych zagnieździły się pasożyty. Objawy choroby Istnieje kilka symptomów, które powinny wzmocnić nasza czujność i świadczą o tym, że powinniśmy wykonać badanie na lamblie. Należą do nich:

• biegunki,
• stan podgorączkowy,
• bóle głowy,
• wysypki,
• rozlane bóle brzucha, często występujące po jedzeniu,
• bezsenność,
• uczucie zmęczenia,
• cuchnące stolce z niestrawionymi resztkami pokarmu,
• brak apetytu i jednoczesna chęć spożywania słodyczy,
• zaparcia,
• gazy,
• wzdęcia,
• anemia,
• senność,
• skurcze żołądka,
• nerwowość,
• podwójne widzenie,
• świąd w okolicach odbytu.

Trzeba podkreślić, że bardzo często zakażenie przebiega w sposób bezobjawowy, a odczuwalne i zauważalne symptomy pojawiają się po 1-3 tygodniach. Ich intensywność jest jednak sprawą bardzo indywidualną i jest uzależniona m.in. od wieku oraz stanu wydolności układu odpornościowego. U dzieci wśród najczęstszych objawów wyróżnić można: okresowe i częste, wodniste biegunki (zwłaszcza po jedzeniu), ogólne zmęczenie, podżółtaczkowe zabarwienie oczu. U dorosłych niepokój powinny wzbudzić: kurczowe bóle brzucha, wzdęcia, nudności, brak apetytu, sfermentowane stolce. Kał nie wykazuje obecności krwi ani ropy. Rozległe zakażenie powoduje ostrą i gwałtowną biegunkę, prowadzi do pogorszenia wchłaniania cennych składników z przewodu pokarmowego, a w dalszej kolejności do niedożywienia, spadku masy ciała i zapalenia pęcherzyka żółciowego. Aby zapobiec tym przykrym konsekwencjom, warto wykonać badanie na lamblie z krwi.

Jak dochodzi do zakażenia?

Zarazić się pasożytami jest naprawdę łatwo, stąd bardzo często nie omija to dzieci. Giardia lamblia to wiciowiec kolonizujący drogi żółciowe, dwunastnicę oraz jelito cienkie. Zarażenie następuje głównie w wyniku spożycia wody, rzadziej pokarmu, które są skażone kałem zawierającym cysty pasożyta. Cysty te są okresowo wydalane z kałem, ale są także odporne na warunki środowiska zewnętrznego – w rzece mogą przetrwać nawet przez trzy miesiące, w wilgotnym kale przez okres trzech tygodni. Do zakażenia dochodzi zatem głównie drogą pokarmową, kiedy zjemy np. zanieczyszczone labliami produkty (za roznoszenie zarazków odpowiedzialne są z kolei muchy), czy wypijemy skażoną wodę. Pasożyt może być też przeniesiony do układu pokarmowego przez brak odpowiedniej higieny, np. przy niemyciu rąk po wyjściu z toalety, czy po głaskaniu zarażonego zwierzęcia.

Jak przebiega choroba?

Lamblia jest pierwotniakiem z grupy wiciowców o gruszkowatym kształcie i czterech parach wici, które umożliwiają mu szybkie poruszanie się. Ma także przyssawkę, dzięki której przyczepia się do błony przewodu pokarmowego żywiciela. Może to być człowiek lub zwierzę. Następnie właśnie tam się żywi i rozmnaża, przez co zmniejsza powierzchnię chłonną jelita i  powoduje upośledzenie wchłaniania składników odżywczych. Co pewien czas jeden z pasożytów przeistacza się w owalne cysty, które są wydalane razem z kałem. Stąd popularne jest też badanie, gdzie stolec stanowi próbkę do analizy. Trzeba zwrócić uwagę na to, że pasożyty rozmnażają się przez podział, a więc dzieje się to bardzo szybko i w takim samym tempie dochodzi do rozwoju zakażenia, które może występować u kilku członków rodziny jednocześnie. Nierzadko pasożyty są odporne nawet na działanie środków farmakologicznych i charakteryzują się dużą żywotnością. Ich odporność jest jeszcze większa, jeśli np. u dziecka zakażenie wystąpiło już kilka razy w krótkich odstępach czasu.

Badanie na lamblie z kału lub krwi

Najczulszym i najdokładniejszym sposobem na wykrycie obecności Giardia Lamblia w organizmie jest badanie genetyczne (Real Time PCR) wykonywane z próbki kału. Badanie pozwala na wykrycie nawet najmniejszych cząstek materiału genetycznego pasożyta i skuteczne wykrycie jego obecności bez względu na fazę rozwojową, w której się znajduje. Badanie można zamówić on-line, a materiał jest przesyłany kurierem do laboratorium.

Zamów wysyłkowe genetyczne (RT-PCR) badanie na obecność lamblii w kale

Badanie z krwi to druga metoda pozwalająca określić stężenie przeciwciał IgG i IgM przeciwko pierwotniakowi Giardia Lamblia. Badanie wykonywane jest w laboratorium analityczno-bakteriologicznym na podstawie przesłanej przez pacjenta próbki. Zamawiający otrzymuje specjalny zestaw pobraniowy, w skład którego wchodzi: probówka do pobrania krwi (wyłącznie jednorazowego użycia), gazik dezynfekcyjny, zabezpieczony lancet do przekłucia palca oraz drugi w razie potrzeby pobrania krwi z innego palca, plastikowy pojemnik ochronny na probówkę, woreczek plastikowy na zużyte materiały, formularz zlecenia i instrukcję obsługi. Pacjent może samodzielnie pobrać niewielką ilość krwi do badań lub w przypadku problemu z wykonaniem tego, udać się do specjalistycznego punktu, w którym zrobi to pielęgniarka. Pobrany materiał należy następnie przesłać w ciągu 24 godzin do laboratorium za pomocą opłaconej już odpowiedniej przesyłki kurierskiej. Następnie pacjent otrzymuje wynik do 10 dni od otrzymania próbki przez laboratorium drogą mailową lub listownie. Badanie na lamblie z krwi jest wygodne, proste, a jego cena nie obciąża zbytnio domowego budżetu i jest dość przystępna.

Zobacz jak wygodnie zamówić wysyłkowe badanie laboratoryjne pasożytów.

Leczenie i profilaktyka

Podstawą leczenia jest odpowiednia kuracja farmakologiczna. O niej jednak powinien zadecydować lekarz. Nie należy podawać żadnych środków dziecku na własną rękę. Dawka musi być ściśle ustalona przez specjalistę i dopasowania do indywidualnego przypadku, podobnie, jeśli chodzi o leczenie innych członków rodziny. By uniknąć nawracania zakażenia, trzeba pamiętać o profilaktyce, którą stanowią podstawowe zasady higieny. Nie należy pić wody z nieznanego źródła, często i dokładnie myć ręce (zwłaszcza przed jedzeniem, po wyjściu z toalety, czy zabawie ze zwierzątkiem, po wyjściu z placu zabaw), myć warzywa i owoce - nawet, jeśli będą potem obierane, często zmieniać ręczniki i pościel, dbać o dezynfekcję toalety. Pomoże to uchronić się przed przykrymi i uciążliwymi dolegliwościami.